Featured ARTist: Dževad Karahasan – dobitnik Goetheove nagrade 2020. za književnost

Featured ARTist: Dževad Karahasan – dobitnik Goetheove nagrade 2020. za književnost
Share

Bosanskohercegovački književnik, profesor i akademik Dževad Karahasan se nagrađuje za “djela koja se bave posredovanjem između Istoka i Zapada, između islama i kršćanstva”.

„U vremenu rastućeg nacionalizma u Evropi, Dževad Karahasan zalaže se za trajno prevladavanje granica, kako političkih, tako i kulturnih“, rekao je gradonačelnik Peter Feldmann (SPD), prenosi njemački Hessenschau.

Dodao je da je dodjeljivanje Goetheove nagrade za 2020. godinu Karahasanu opredjeljenje Grada Frankfurta toleranciji i razumijevanju.

Graditelj književnih mostova Evrope

Savjetnica za kulturu Grada Frankfurta Ina Hartwig ističe da je Karahasan sjajan evropski pisac.

„Rođen u muslimanskoj porodici, on poznaje krhkost različitih religija i kultura koje žive zajedno. Karahasan je nezamjenjiv graditelj književnih mostova Evrope. Goethe je njegova umjetnička zvijezda vodilja, kojoj je više puta pokazao svoje književno poštovanje“, kaže Hartwig.

Nagrada Goethe dodjeljuje se svake tri godine na rođendan Johanna Wolfganga Goethea, 28. augusta, „ličnosti koja se već dokazala kroz svoj rad i čiji je stvaralački rad dostojan časti posvećene sjećanju na Goethea“. Nagradu prati i novčani iznos od 50.000 eura.

Među nedavnim dobitnicima ove nagrade su Amos Oz (2005.), Pina Bausch (2008.), a prethodna dobitnica je Ariane Mnouchkine (2017.).

Prvi dobitnik Goetheove nagrade bio je Stefan George 1927. godine, a njom su, između ostalih, nagrađeni Sigmund Freud (1930.), Hermann Hesse (1946.) i Thomas Mann (1949.).  

Dževad Karahasan – Biografija

U rodnom je gradu završio osnovno i gimnazijsko školovanje. Diplomirao je na Filozofskom fakultetu u Sarajevu, studij komparativne književnosti i teatrologije, a u Zagrebu, na Filozofskom fakultetu u Zagrebu, branio je doktorski rad. Dugi niz godina učestvovao je u uređivanju sarajevske revije kao urednik za kulturna pitanja Odjek, te dramaturg u Zeničkom narodnom pozorištu.[1]

Od 1986-93. Karahasan je na mjestu docenta za dramaturgiju i historiju drame na Akademija scenskih umjetnosti u Sarajevu, gdje vrši dužnost dekana. Bio je glavni urednik časopisa za teoriju i kritiku umjetnost Izraz u Sarajevu. Od 1993. nakon odlaska iz Sarajeva zbog rata u BiH, živi u Grazu. 1994-95. godine gostujući je profesor na Univerzitetu u Salzburgu, 2001. u Innsbrucku, a u Berlinu od 2009-10. 1995. godine postaje stipendist DAAD Berlin, a 1995. i 1997. je lektor za bosanski, hrvatski i srpski jezik na Odsjeku za slavistiku Univerziteta u Göttingenu. U akademskoj godini 2007/08. je stipendist naučnog kolegija Wissenschaftskolleg u Berlinu.[1]

Od 1993. radi kao dramaturg za pozorište ARBOS – Gesellschaft für Musik und Theater. Piše drame, romane, pripovjetke, eseje, historiju i kritiku teatra i učestvuje kao pozorišni reditelj. Njegovi pozorišni komadi igraju se u Austriji (Beč, Krems, Hallein, Eisenstadt, Salzburg, Villach, Klagenfurt), Njemačkoj (Gera, Erfurt, Berlin, Leipzig), Bosni i Hercegovini (Sarajevo), Ukrajini (Odesa), Češkoj (Prag, Hradec Králové, Brno), Kosovu (Priština), Poljskoj (Szczecin), Singapuru (Singapore Arts Festival) i SAD (Washington D.C.). Živi i radi u Grazu i Sarajevu sa suprugom Draganom Tomašević-Karahasan.

Djela

Odlike su Karahasanova djela modernističke i inovativne pripovjedne tehnike u kojima se miješaju žanrovske karakteristike, esejizacija i dramatizacija proze, kao i bogatstvo jezika. Iako prvenstveno, po vlastitom izboru i angažmanu dramski pisac, Karahasan je ostvario najjače prodore u narativnoj i esejističko-memoarskoj prozi. Cijenjen i uspješan dramski autor, prije svega u zemljama njemačkog govornog područja, ovaj pisac, po mišljenju mnogih, dijeli u tom aspektu sudbinu jednoga od svojih uzora, Miroslava Krleže: kao i hrvatski pisac, i bošnjački spisatelj je fasciniran pozorištem za koje je napisao veći broj priznatih drama, no njegova najsnažnija djela su ipak, vjerovatno, romani i esejistička memoaristika.

Roman “Istočni diwan”, djelo o sufijskom mučeniku i svecu Al-Halladžu, kompleksnu studiju u kojoj se preklapaju vjerno rekonstruirani ambijent Bagdada u 8. vijeku, refleksivni pasaži i egzistencijalno-spiritualna drama legendarnog martira, pjesnika i aforističkog mislioca. Za razliku od Selimovića u romanu “Derviš i smrt”, Karahasan dobro poznaje problematiku sufijskog misticizma. “Dnevnik selidbe” je upečatljiva memoarska proza, prikaz opsade Sarajeva i funkcioniranja ljudske zajednice u neljudskim okolnostima, dok je kratki roman “Sara i Serafina”, o dvostrukom identitetu, stalnoj prisutnosti smrti i apsurdnoj pogibiji u opkoljenom gradu virtuozno djelo ispričano u jednom dahu do danas nedovoljno cijenjeno i ocijenjeno ostvarenje u kojemu se prelamaju dokumentaristički realizam, osobno ispovjedna naracija i borgesovki irealna atmosfera.

Više o djelima akademika Karahasana možete pročitati OVDJE.

Izvor: Agencije